„Włącz się w społeczną pomoc bliźnim.
Otwórz się ku ubogim i chorym.
Użyczaj ze swego.”
Stefan Wyszyński – Prymas Tysiąclecia
|
Stefan Wyszyński – Prymas Tysiąclecia
|
|
|
W dniu 29 sierpnia 2019r. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
przy Al. Ujazdowskich 3/1 w Warszawie Rady Działalności Pożytku Publicznego
Posiedzeniu przewodniczyła Mirosława Widurek
Tematem wiodącym posiedzenia Zespołu było "Kryzys bezdomności osób starszych" Spis treści: 29 sierpnia w Kancelarii Prezesa RM odbyło się posiedzenie Zespołu do Spraw Partycypacji Społecznej Osób Starszych Rady Działalności Pożytku Publicznego z tematem wiodącym: „Kryzys bezdomności osób starszych”. Wstęp teoretyczny wygłosił Paweł Ilecki mgr antropologii kulturowej, doktorant UW, badacz zjawiska bezdomności. Problem bezdomności osób starszych z perspektywy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiła Pani Justyna Pawlak, Zastępca Dyrektora Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej MRPiPS. Przewodnicząca Zespołu Mirka Widurek zasygnalizowała szereg problemów, które dotykają organizacji pracujących w środowisku osób bezdomnych:
Po długiej i burzliwej dyskusji wypracowano rekomendacje w postaci dwóch projektów uchwał.
Pierwsza uchwała dotyczy sformułowania opisującego zjawisko kryzysu bezdomności na Krajowej mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa Policji. W dniu 25 czerwca 2019 r. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odbyło się posiedzenie Zespołu do spraw Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli Rady Działalności Pożytku Publicznego, w programie którego dokonano analizy Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa Komendy Głównej Policji w aspekcie zagrożenia jaki stanowi problemem bezdomności. Na Krajowej Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa „bezdomność” pojawia się jako zagrożenie samo w sobie. W związku z licznymi napływającymi do nas zgłoszeniami, członkowie naszych Zespołów wspólnie podjęli działania, w celu zmiany zapisu tj. nazwy kategorii zagrożenia, aby uniknąć dodatkowego stygmatyzowania osób bezdomnych, które same znalazły się w sytuacji zagrożenia i pomoc potrzebna jest właśnie im. Zgodnie z sugestią obecnego na posiedzeniu insp. Dariusza Prządki Koordynatora Krajowego Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa – radcy Wydziału Prewencji Biura Prewencji KGP członkowie Rady zaapelowali do przedstawicieli NGO, szczególnie tych pracujących z osobami bezdomnymi i zainteresowanych przedmiotową tematyką o przesyłanie propozycji zmiany nazwy niniejszej kategorii. Traktowanie bezdomności jako zagrożenia powoduje reakcje obronne, często nacechowane agresją (np. ostatnie wydarzenia w Rzeszowie, gdzie nakręcono film z pobicia osoby bezdomnej, jako reakcję na jego bezdomność; znane są postawy niektórych radnych z wielkich miast takich jak Kraków, Łódź, którzy postanowili „oczyścić” swoje miasta z osób będących w kryzysie bezdomności). Wśród osób bezdomnych mogą zdarzać się zachowania kwalifikowalne jako zagrożenia (dotyczy to również innych grup społecznych). Ale potencjalne zagrożenia powodowane przez osoby bezdomne są opisane w innych kategoriach Mapy Zagrożeń i nie wymagają dodatkowego wzmocnienia nawiązaniem do bezdomności sprawcy. Można tu przytoczyć wymienione w Krajowej Mapy Zagrożeń Bezpieczeństwa takie kategorie jak: „Akty wandalizmu”, „Niszczenie zieleni”, „Spożywanie alkoholu w miejscach niedozwolonych”, „Używanie środków odurzających”, „Żebractwo” itp. Ponadto np. będący pod wpływem alkoholu czy używek turyści w ośrodkach turystycznych takich jak Kraków, Warszawa, Gdańsk, Łódź, Zakopane czy Sopot są również utrapieniem i potencjalnym zagrożeniem dla mieszkańców a kategoria „będący pod wpływem alkoholu/używek turysta” nie została umieszczona na Mapie Zagrożeń Bezpieczeństwa. W związku z powyższym Rada proponuje dokonanie zmiany w nazewnictwie kategorii i rozważenie propozycji zmiany następujących nazw, które wskazują występowania bezdomności jako stanu bez dodatkowego stygmatyzowania osób, które i tak znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Proponuje się jeden z poniższych wariantów.: • „Wymagana pomoc bezdomnemu”, • „Osoby zagrożone bezdomnością”, • „Miejsce przebywania bezdomnego”, • „Zagrożenie bezdomnością”, • „Zagrożenie osoby bezdomnej”, • "Osoba bezdomna wymagająca pomocy". Wszystkie powyższe propozycje wskazują na problem bezdomności w kontekście zagrożenia dla osób bezdomnych. Każda z nich zawiera od dwóch do czterech słów, nie można więc stwierdzić iż jest za długa. W kategoriach zagrożeń można odnaleźć o wiele dłuższe sformułowania. Np. kategorie: „Zdarzenia drogowe z udziałem zwierząt leśnych”, „Poruszanie się po terenach leśnych quadami” mają większą liczbę słów. Jednocześnie Członkowie Rady podzielają opinię wyrażoną na stronie KMZB: http://www.policja.pl/pol/mapa-zagrozen-bezpiecze/33880,dok.html, że jest to „świetne narzędzie, które pozwala na rzetelne i czytelne zidentyfikowanie i przedstawienie, w tym społecznościom lokalnym, skali i rodzaju zagrożeń oraz instytucji współodpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Mapa zagrożeń jest istotnym elementem procesu zarządzania bezpieczeństwem publicznym, realizowanym w partnerstwie międzyinstytucjonalnym i społecznym. Służyć może również optymalnej alokacji zasobów sprzętowo-kadrowych służb, w szczególności do podejmowania decyzji co do tworzenia komisariatów i posterunków Policji”. Propozycja wprowadzi jednoznaczną interpretację oraz zlikwiduje istniejący problem stygmatyzowania osób będących w kryzysie bezdomności, wyeliminuje również niepożądane i agresywne zachowania wobec osób bezdomnych. W związku z tym proponujemy zmianę nazwy kategorii zagrożenia dotyczącego bezdomności jak powyżej. Będzie to jednoznaczny sygnał dla społeczeństwa, szczególnie dla młodych ludzi, że każdemu, bez względu na aktualną sytuację życiową należy się szacunek i godne traktowanie. Tekst projektu Uchwały jpg: kliknij by powiększyć Druga uchwała dotyczy właściwości miejscowej gminy dla osób w kryzysie bezdomności oraz niektórych terminów zawartych w Ustawie o pomocy społecznej a dotyczących osób w kryzysie bezdomności. Art. 101. Ust 1 i 2 Ustawy o pomocy społecznej ustalają właściwość miejscową gminy dla osoby bezdomnej na gminę ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały. Rodzi to wiele problemów dla tych osób oraz dla gmin. Na przykład wymaga rozwiązania problem pochówku osób bezdomnych. Czas oczekiwania na pogrzeb to niekiedy kilka miesięcy. Gminy przerzucają odpowiedzialność pomiędzy siebie, poszukują rodzin co trwa niekiedy bardzo długo. Podobnie występuje problem z pobytem osób bezdomnych w schroniskach świadczących usługi opiekuńcze oraz z innymi świadczeniami. Gminy ostatniego miejsca zameldowania takich osób na pobyt stały nie chcą refundować kosztów, tylko postulują odesłanie podopiecznego z powrotem. Oczywiście nie jest to możliwe, ponieważ Ci ludzie nie chcą tam wracać i mają do tego prawo. Środki i tak pochodzą z budżetu Państwa, więc nie jest to problem finansowy a jedynie ewidencyjny. Przepis ten należy upodmiotowić, by dostosować go do potrzeb osób zainteresowanych. Art. 48a ust. 2d określa sztywno możliwy czas przebywania w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi osobom bezdomnym, które posiadają decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej na 4 miesiące. Jest to okres w którym osoba bezdomna powinna być umieszczona w domu pomocy społecznej. Niestety praktyka wskazuje, że jest to okres niemożliwy do uzyskania. W praktyce wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu miesięcy. Wyrzucenie „na bruk” takiej osoby po 4 miesiącach jest niehumanitarne i niemoralne. Poza tym placówki, które dopuszczą się przedłużenia tego okresu są karane grzywną. Należy tę fikcję zlikwidować. Tekst projektu Uchwały jpg: kliknij by powiększyć Galeria zdjęć z posiedzenia w dniu 291 sierpnia 2019r.:
W dniu 29 sierpnia r. odbyło się kolejne posiedzenie Zespołu ds. Partycypacji Społecznej Osób Starszych, któremu przewodniczyła Mirosława Widurek. W spotkaniu uczestniczyli członkowie Zespołu, członkowie Rady Działalności Pożytku Publicznego oraz zaproszeni goście - zgodnie z listą obecności -z Kancelarii Prezydenta RP, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, portalu ngo.pl, Uniwersytetu Warszawskiego, Mokotowskiego Hospicjum Św. Krzyża, Wspólnoty Chleb Życia, Dzieła Pomocy Ojca Pio, Stowarzyszenia Zupełne Dobro, Zakonu Maltańskiego, Kamiliańskiej Misji Pomocy Społecznej, Stowarzyszenia Ku Dobrej Nadziei, Stowarzyszenia Zupa na Plantach. Tematem wiodącym posiedzenia był „Kryzys bezdomności osób starszych”. Przewodnicząca zespołu M. Widurek powitała zaproszonych gości i poprosiła o krótkie wystąpienia nt. działalności poszczególnych instytucji na rzecz bezdomnych osób starszych oraz głównych problemów, z którymi muszą się one borykać. Słowo wstępne wygłosił Paweł Ilecki- antropolog prowadzący badania nad zjawiskiem bezdomności, który przez wiele lat sam był osobą w kryzysie bezdomności. Z badań wynika, że osoby w wieku >60 lat stanowią 1/3 wszystkich osób w kryzysie bezdomności (ponad 10 tys. osób). Te dane są niepełne- w praktyce jest to 3 razy więcej. Są to w większości osoby bezdomne od ponad 10 lat. Często są to ofiary transformacji ustrojowej. Seniorzy mają największe problemy z powrotem do normalności. System pomocy nie widzi ludzi, tylko raczej zjawisko. Oferta powinna być spersonalizowana do potrzeb poszczególnych osób bezdomnych, najkorzystniejsza jest pomoc bez przemocy czyli nienarzucanie pomocy na siłę oraz rezygnacja z rejonizacji pomocy. Następnie działania Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na rzecz osób bezdomnych przedstawiła zastępca dyrektora Departamentu Integracji i Pomocy Społecznej w MRPiPS Justyna Pawlak. Co dwa lata prowadzone są badania bezdomności. W 2016 r. wydzielono 3 formy placówek zapewniających dach nad głową; są to ogrzewalnie (74), noclegownie (112) i schroniska dla bezdomnych (jest ich łącznie 319). Prowadzą je zwykle organizacje pozarządowe na zlecenie gmin. Ministerstwo wprowadziło w 2018 r. nową formę placówki dla osób bezdomnych starszych i niepełnosprawnych – schronisko z usługami opiekuńczymi (34). Mogą w nich przebywać również osoby zdrowe bezdomne, które czekają na miejsce w DPS, ale nie dłużej niż 4 miesiące. Siostra Małgorzata Chmielewska wskazała na problem dotyczący braku miejsc w DPS , przez co organizacje prowadzące schroniska z usługami opiekuńczymi muszą łamać przepisy i dłużej niż 4 miesiące zapewniać dach nad głową potrzebującym, Za miejsce w DPS zgodnie z przepisami płaci gmina ostatniego miejsca zameldowania bezdomnego, która robi wszystko, żeby nie zapłacić. Trzeba zmienić przepisy. Gminy chcą, żeby stary bezdomny człowiek przebywał w noclegowni. Adriana Porowska poruszyła problem odpowiedzialności, której nie ponosi gmina, tylko organizacja prowadząca schroniska za przebywanie w nim powyżej 4 miesięcy. Bohdan Aniszczyk podkreślił, że model przyjęty przez MRPiPS jest efektem prac organizacji pozarządowych sprzed 5 lat. Potrzebna jest tu decyzja Sejmu, bo inicjatywy ministerstwa nie są wprowadzane w życie bez wsparcia w postaci ustaw. To samorządy są odpowiedzialne za sferę pomocy dla bezdomnych, a dopiero teraz administracja rządowa zaczęła egzekwować to od administracji samorządowej. Ministerstwo podwoiło środki na pomoc osobom bezdomnym, w tym na poprawę bazy lokalowej. Ksiądz Stanisław Słowik podniósł problem kosztu pobytu w DPS, który jest przyczyną unikania przez gminy kierowania bezdomnych do DPS-ów. DPS bierze 70% dochodu jako koszt utrzymania, dlatego woli osobę z emeryturą 2000 zł niż bezdomnego z zasiłkiem 700 zł. To należałoby inaczej uregulować w przepisach. Błędem jest rejonizacja i kierowanie bezdomnych do gmin miejsca ostatniego zameldowania. Ciekawym pomysłem jest forma mieszkań wspieranych. Jest w tej sprawie pewien klincz w ustawie, trzeba to załatwić. Są też domy w formie wspólnoty, ale jest luka prawna i gminy mówią, że nie mogą do nich dopłacać. Paweł Chachulski przedstawił doświadczenia prowadzonego przez siebie schroniska specjalistycznego z całodobową opieką lekarsko-pielęgniarską. Część jego pacjentów przebywa tam nielegalnie, bo powyżej 4 miesięcy. Nie może jednak ich pozostawić bez opieki, bo po prostu umrą. Łukasz Gojke wskazał, że wiele osób staje się bezdomnymi w wyniku niesprawiedliwych wyroków sądowych. Mirosława Widurek zasugerowała zmianę zapisu w ustawie dot. 4 miesięcy na mówiący, że potrzebujący powinien w ciągu 4 miesięcy znaleźć miejsce w DPS, a kiedy to jest niemożliwie - to w takim czasie, ile jest konieczne. Elżbieta Żukowska-Bubienko zwróciła uwagę, że brakuje środków na budowę nowych placówek oraz na zatrudnianie pracowników. Zdarza się, że DPS-y przywożą bezdomnych np. do noclegowni. Czasem straż miejska podrzuca osoby bezdomne bez nóg pod schronisko. System nie widzi człowieka. Problemem jest wykształcenie opiekunów – często są to byli bezdomni, z dużym doświadczeniem, starsi i jest dla nich problemem zdobycie wykształcenia wyższego lub zrobienie płatnych kursów specjalistycznych. Powinno im się liczyć, że mają świetne doświadczenie w pomocy społecznej. Dyrektor Justyna Pawlak odnosząc się do podniesionych kwestii wyjaśniła, że w ministerstwie planuje się zmianę w ustawie o pomocy społecznej, ale to już stanie się w nowej kadencji m.in. może uda się zmienić zapisy dot. wymaganego wykształcenia. Teresa Tiszbierek zaproponowała stworzenie systemu certyfikacji, której poddawaliby się pracownicy schronisk. Podkreśliła też brak systemu wyjścia z kryzysu bezdomności. Słaba jest też świadomość społeczna na temat bezdomności. Potrzebne są kampanie społeczne. Kolejnym tematem w dyskusji był brak łaźni dla bezdomnych. W Warszawie są 2 łaźnie. Powinna być 1 w dzielnicy. Oficjalnie w Warszawie jest 2400 osób bezdomnych. W Rzeszowie jest 1 łaźnia, bezdomni często myją się w fontannach miejskich. Jest duży opór społeczny wobec budowy wszelkich obiektów dla bezdomnych. Gminy rezygnują z budowy, ponieważ boją się radnych. Być może do katalogu placówek dla bezdomnych należałoby wpisać łaźnie. Może trzeba zapisać w ustawie wymóg budowy łaźni na jakąś liczbę mieszkańców. Ada Porowska podniosła problem pochówku osób bezdomnych. Czasem takie osoby czekają rok na pochówek, do czasu ustalenia, kto zapłaci za pogrzeb. Powinno się pochować osobę, a potem dochodzić zwrotu kosztów. Czasem, kiedy się wreszcie rozstrzygnie, kto zapłaci, bezdomny jest już w takim stanie, że przepisy sanitarne nie pozwalają wprowadzić ciała do kościoła. Regulacje tych kwestii dotyczą poza MRPiPS również ministerstwa zdrowia. Mirosława Widurek poruszyła też kwestię zmian w mapie zagrożeń społecznych, na której znalazła się bezdomność. Podsumowując dyskusję, stwierdziła, że zamierza odwiedzić wszystkie organizacje uczestniczące w posiedzeniu. W listopadzie odbędzie się kolejne spotkanie nt. bezdomności. W październiku natomiast odbędzie się posiedzenie zespołu z wojewódzkimi przedstawicielami rad seniorów. Posiedzenie zakończyło wspólne zrobienie zdjęcia. |
Polecamy na naszej stronie i u naszych znajomych:
Nasze ostatnie działania:
Rozdysponowaliśmy
POPŻ - działania niefinasowane
POPŻ - działania niefinasowane
Jak to robić? Jak pomagać i wspierać nie stygmatyzując?
Warsztaty dietetyczne 5 lipca 2022r. Krempna, Polany, Myscowa
Lwów - Odessa 29 czerwca - 2 lipca 22'
Debata z organizacjami pozarządowymi o pomocy humanitarnej |
|
Wyślij pocztę do
mwidurek@onet.eu
z pytaniami i uwagami dotyczącymi tej witryny sieci web. |
